Κείμενο: ΕυθύμηςΤσιλικίδης
……………….
Από την πλευρά μου, θα προσπαθήσω να συνεισφέρω στην ανάλυση μιας συγκεκριμένης πτυχής του Π.Δ., ώστε να ισχυροποιηθεί περισσότερο η επιχειρηματολογία της άρνησης. Ως εκ τούτου, θα εστιάσω στην κατάργηση της πολιτικής ισότητας των εκπαιδευτικών, η οποία ισχυρίζομαι ότι συντελείται με την καθιέρωση του ρόλου των Διευθυντών Σχολικών Μονάδων και Σχολικών Συμβούλων ως αξιολογητών. Τέλος, θα αξιοποιήσω αυτούς τους συλλογισμούς για να υποβάλλω στην Ομοσπονδία μια επιπλέον πρόταση για δράση.
Σύμφωνα με την παλαιότερη νομοθεσία, τα στελέχη της εκπαίδευσης είχαν ως αποστολή την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής. Με το Π.Δ. 152/2013, πλέον, αξιολογούν τους υφισταμένους τους, αλλά αξιολογούνται και οι ίδιοι για το αν οι εκπαιδευτικοί των σχολείων ευθύνης τους πειθαρχούν. Αυτό επιβάλλεται από την εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδας σύμφωνα με τα κριτήρια που τέθηκαν και θα επεκταθούν περαιτέρω, αν οι αντιστάσεις υποχωρήσουν. Έτσι κάθε εκπαιδευτικός που διαφωνεί επιστημονικά, επικρίνει πολιτικά και δημιουργεί κλίμα αμφισβήτησης θα αποτελεί πρόβλημα.
Παράλληλα, τα στελέχη έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν όχι μόνο την τυπική επαγγελματική συμπεριφορά αλλά και την πολιτική και συνδικαλιστική δράση. Κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει την πολιτική και επαγγελματική τους αμεροληψία, ειδικά όταν οι τόνοι των αντιπαραθέσεων ανεβαίνουν. Αντίθετα, στη χώρα μας, υπάρχουν σοβαρότατες ιστορικές και κοινωνικές ενδείξεις που μας πείθουν ότι θα επικρατήσει η αυθαιρεσία. Οι θέσεις ισχύος θα αποτελέσουν εφαλτήρια για την καθυπόταξη όσων έχουν αντιρρήσεις. Η τυφλή εφαρμογή και ιδεολογική αναπαραγωγή των κυβερνητικών θέσεων θα κυριαρχήσει. Επιπλέον, ανεξάρτητα με το αδιάβλητο της διαδικασίας επιλογής στελεχών, είναι βέβαιο ότι σταδιακά όσοι αποδέχονται πλήρως το συγκεκριμένο ιδεολογικό πλαίσιο θα αυξηθούν, γιατί απλά θα είναι εκείνοι που θα αισθάνονται άνετα μέσα σ’ αυτό. Ο αυταρχισμός θα βρει και θα κατασκευάσει τους εκφραστές του.
Από την άλλη πλευρά, αυτή των απλών εκπαιδευτικών, οι αρχικές αντιδράσεις θα δώσουν πιθανότατα τη θέση τους σε μια πιο συναινετική συμπεριφορά. Οι υποτελείς δάσκαλοι θα εθιστούν στον αυτοπεριορισμό όσων πρωτοβουλιών τους στερούν μια καλή βαθμολογία. Η δημιουργική διαφωνία θα τεθεί στο περιθώριο. Όπως συμβαίνει με κάθε βασιλιά, αυλικοί και υπήκοοι θα εμφανιστούν αμέσως δίπλα του, υποσκάπτοντας ο ένας τον άλλο. Οι νέες σχέσεις εξουσίας θα μεταμορφώσουν τον εκπαιδευτικό σε πειθήνιο εκτελεστή εντολών με μια διαδικασία που ο Foucault ονόμαζε υποκειμενοποίηση.
Μαφάλντα, Quino (Κίνο)
Πώς θα διδάσκει ο υποταγμένος τη δημοκρατία; Πως θα προάγει ο μηχανορράφος αυλικός την ηθική και την αλληλεγγύη; Πώς θα προτρέπει ο ετερόνομος τους μελλοντικούς πολίτες στην κριτική σκέψη, στην αυτονομία, στον ακτιβισμό; Πώς θα προστατεύει ο ατομικιστής το συμφέρον του συνόλου; Όλα αυτά είναι ερωτήματα στα οποία δεν στάθηκε η κυβέρνηση και το Συμβούλιο της Επικρατείας, όταν επικύρωσαν αυτό το νομοθέτημα.
Ο πολυβραβευμένος καθηγητής της ιστορίας των πολιτικών ιδεών Quentin Skinner, στοχαζόμενος την ελευθερία, φωτίζει μια πολύ ενδιαφέρουσα και, κατά τη γνώμη μου, πολύ σχετική με το θέμα μας πτυχή της: τονίζει ότι για την κατάργηση της ελευθερίας δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν εξωτερικοί καταναγκασμοί. Αρκεί η απλή εξάρτηση από τη βούληση, την προαίρεση κάποιου ανώτερου για να διστάζει το υποκείμενο να εκφράζει τις επιθυμίες του, για να μετατραπεί κάποιος σε δούλο, σε υπόχρεο, όπως τους αποκαλούσαν στην αρχαία Ρώμη. Νομίζω πως αυτή η περιγραφή του ανελεύθερου ανθρώπου ως υποκειμένου που αυτοπεριορίζεται, καθώς εξαρτάται από την προαίρεση κάποιου ανώτερου ιεραρχικά, περιγράφει πολύ καλά τη μελλοντική κατάσταση των εκπαιδευτικών. Ωστόσο, προσέξτε, όχι μόνο των απλών εκπαιδευτικών, αλλά και των στελεχών. Ο Skinner, αναφερόμενος στις ιεραρχίες, μας θυμίζει τα λόγια του Ρωμαίου ιστορικού Τάκιτου: όλες οι προαγωγές στα αξιώματα δίνονταν σε όσους ήταν οι πιο επιρρεπείς στη δουλεία. Δεν είναι τυχαίο αυτό που ήδη παρατηρούμε στους συναδέλφους διευθυντές που τιμούν τα δημοκρατικά ιδεώδη: έχουν χάσει την ψυχική τους ηρεμία με την αξιολόγηση.
Οι κοινωνικές επιστήμες μας διδάσκουν ότι η δημιουργία ιεραρχιών ήταν, είναι και θα είναι για την εξουσία ο καταλληλότερος τρόπος για να διασπάσει και να καθυποτάξει συλλογικά υποκείμενα. Δυστυχώς, αυτό ακριβώς βλέπουμε να επιχειρείται με το Π.Δ. 152
http://eranistis.net/wordpress/2014/01/30/%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%87%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF/